ŚPIEWACZKA / ŚPIEWAK (*)
1. Rozpoczęła / rozpoczął śpiew kilku piosenek na zbiórce zastępu.
2. Nauczyła / nauczył zastęp jednej piosenki.
3. Zaśpiewała / zaśpiewał z pamięci dziesięć piosenek (np. harcerskich lub żołnierskich).
4. Występowała / występował z zastępem, śpiewając kilka piosenek oraz brała
/ brał udział w inscenizacji piosenki.
5. Prowadzi na bieżąco swój śpiewnik harcerski, ma w nim zapisanych co najmniej
20 piosenek.

PIEŚNIARKA / PIEŚNIARZ (* *)
1. Przedstawiła / przedstawił prowadzony przez siebie śpiewnik lub swoją płytotekę.
2. Śpiewała / śpiewał na uroczystościach harcerskich, szkolnych lub kościelnych.
3. Nauczyła / nauczył zastęp lub drużynę kilku tradycyjnych i współczesnych piosenek
harcerskich oraz turystycznych.
4. Wymieniła / wymienił swoich ulubionych piosenkarzy, śpiewaków i zespoły, uzasadniając
wybór w sposób przekonujący.

WODZIREJKA / WODZIREJ (* * *)
1. Przygotowała / przygotował program i przeprowadził pięć ognisk harcerskich dla
szczepu lub kilku drużyn, w tym co najmniej dwa ogniska tematyczne.
2. Zorganizowała / zorganizował bal harcerski, tematyczną zabawę taneczną lub
dyskotekę, zapewniając w przerwach konkursy, zabawy i pląsy.
3. Przedstawiła / przedstawił prowadzony przez siebie notatnik, w którym zapisuje
pomysły pląsów, zabaw i okrzyków.
4. Przygotowała / przygotował młodszych do próby na sprawności „tancerza”, „muzyka”
lub „piosenkarza”.

GRAJEK (* *)
1. Nauczyła / nauczył się grać przynajmniej na jednym instrumencie, zagrała / zagał
na nim melodię.
2. Brała / brał udział w przygotowaniu uroczystości harcerskiej, organizując orkiestrę.
3. Nauczyła / nauczył zastęp lub drużynę piosenki na podstawie zapisu nutowego.
4. Zorganizowała / zorganizował w drużynie naukę piosenek, akompaniując na instrumencie.

MUZYCZKA / MUZYK (* * *)
1. Zagrała / zagrał kilka melodii na wybranym instrumencie.
2. Scharakteryzowała / scharakteryzował okresy w dziejach polskiej muzyki, wymieniając
najsłynniejszych kompozytorów i ich utwory.
3. Zorganizowała / zorganizował wyjście drużyny na koncert do fi lharmonii lub opery.
4. Akompaniowała / akompaniował na ognisku, dobierając wcześniej związany
z tematem zestaw piosenek.

ARTYSTKA / ARTYSTA (mistrzowska)
1. Doskonale orientuje się w życiu artystycznym i kulturalnym swojego regionu
i Polski.
2. Animuje działalność artystyczną w swoim środowisku harcerskim.
3. Brała / brał udział w warsztatach specjalistycznych, doskonalących umiejętności
w wybranej przez siebie dziedzinie artystycznej.
4. Odniosła / odniósł sukces na festiwalu, przeglądzie, konkursie, wystawie itp.
5. Wyznaczyła / wyznaczył sobie dodatkowe zadania mistrzowskie.

PLASTYCZKA / PLASTYK (*)
1. Nauczyła / nauczył się wykonywać różnymi technikami rysunki, plakaty i obrazy,
loga, napisy (co najmniej pięć rodzajów)
2. Wykonała / wykonał ilustrację do kroniki i plakat reklamowy.
3. Rozpoznała / rozpoznał wskazane dzieła rzeźby i malarstwa polskiego.
4. Wykonała / wykonał ozdobę do harcówki lub totem obozowy.

DEKORATORKA / DEKORATOR (* *)
1. Nauczyła / nauczył się wykonywać różnymi technikami rysunki, plakaty i obrazy,
loga, napisy (co najmniej dziesięć rodzajów technik plastycznych).
2. Rozpoznała / rozpoznał różne style w malarstwie.
3. Przygotowała / przygotował dekorację wybranej sali według projektu.
4. Wymieniła / wymienił filmy, które mają najciekawszą jej/jego zdaniem scenografię.
5. Przedstawiła / przedstawił zaprojektowane przez siebie urządzenie pokoju, harcówki,
namiotu, świetlicy obozowej

SCENOGRAFKA / SCENOGRAF (* * *)
1. Poznała / poznał zasady projektowania kostiumów i dekoracji.
40 SPRAWNOŚCI HARCERSKIE
2. Opracowała / opracował scenografię do przedstawienia w sali i w plenerze, opracowała/
opracował rzuty do scenografii.
3. Zorganizowała / zorganizował wykonanie oraz pokierowała / pokierował zespołami
wykonującymi dekorację wystawy lub innej imprezy kulturalnej.
4. Wykonała / wykonał detal scenograficzny, wykorzystując różne materiały.
5. Przygotowała / przygotował młodszych do zdobycia sprawności „plastyka” lub
„dekoratora”.

RECYTATORKA / RECYTATOR (*)
1. Uczestniczyła / uczestniczył w pracach koła żywego słowa lub konkursie recytatorskim.
2. Zaprezentowała / zaprezentował utwory swoich ulubionych autorów na zbiórce
zastępu.
3. Umiejętnie zinterpretowała / zinterpretował nieznany sobie utwór poetycki lub
prozatorski, dobierając barwę głosu, modulację, tempo i rytm.
4. Uczestniczyła / uczestniczył w przygotowaniu wieczoru poezji, prezentując na
nim swoje ulubione utwory.

AKTORKA / AKTOR (* *)
1. Opowiedziała / opowiedział na zbiórce o swoich ulubionych aktorach i ich największych
rolach.
2. Przygotowała / przygotował kostium i rekwizyty, charakteryzując się do wybranej
roli i zagrała/zagrał ją w trakcie przedstawienia w szkole lub drużynie.
3. Uczęszcza na kółko teatralne lub wzięła / wziął udział w przedstawieniu przygotowanym
przez drużynę.
4. Zaprezentowała / zaprezentował się w różnych formach na scenie, np. monolog,
dialog, pantomima.

REŻYSER (* * *)
1. Skompletowała / skompletował literaturę, materiały repertuarowe i recenzje na
temat widowisk scenicznych.
2. Opracowała / opracował reżyserię wybranej przez siebie sztuki lub programu,
planując wykorzystanie sceny, zagospodarowanie planu, ruch sceniczny, miejsce
muzyki i tańca w przedstawieniu i oczekiwania wobec scenografa oraz ustalając
próby.
3. Przygotowała / przygotował do wystawienia sztukę lalkową, program kabaretowy
lub montaż literacki.
4. Zna nazwiska słynnych reżyserów polskich i światowych. Zaprezentowała / zaprezentował
sylwetkę jednego z nich na zbiórce zastępu lub drużyny.

LALKARKA / LALKARZ (* *)
1. Wykonała / wykonał różne lalki, np. pacynki, marionetki, kukiełki.
2. Urządziła / urządził scenę i dekoracje dla teatru lalek.
3. Zorganizowała / zorganizował z zastępem przedstawienie kukiełkowe.
4. Zagrała / zagrał rolę w teatrzyku kukiełkowym, poruszając lalką, lub w teatrzyku
cieni.

GAWĘDZIARKA / GAWĘDZIARZ (* *)
1. Poznała / poznał legendy, opowieści ludowe i wykorzystała / wykorzystał je
w swoich gawędach.
2. Opowiedziała / opowiedział jedną z przeczytanych w czasie próby książek, zainteresowując
słuchaczy losami bohaterów.
3. Opowiadając na ogniskach i kominkach, każdą historię wzbogaciła / wzbogacił
o morał, przysłowie.
4. Opowiedziała / opowiedział „na zamówienie” trzy gawędy: jedną na wskazany temat,
drugą na podstawie zaobserwowanego wydarzenia i trzecią dostosowaną
do sytuacji, w której się aktualnie znalazła / znalazł.

TANCERKA / TANCERZ (*)
1. Poprowadziła / przeprowadził kilka pląsów i zabaw z muzyką na zbiórce zastępu.
2. Zatańczyła / zatańczył publicznie wybrany taniec narodowy, ludowy, towarzyski,
dyskotekowy.
3. Nauczyła / nauczył tańczyć wybrany taniec koleżanki lub kolegów w zastępie
/ drużynie.
4. Zaimprowizowała / zaimprowizował ruchy taneczne do melodii.

FOTOAMATORKA / FOTOAMATOR (*)
1. Poznała / poznał budowę aparatu fotograficznego, rodzaje aparatów fotograficznych
oraz zasady wykonywania zdjęć.
2. Wykonała / wykonał zdjęcie tematyczne, odpowiednio ustawiając aparat.
3. Na biwaku lub obozie robiła / robił zdjęcia drużynie, a następnie wybierała /
wybrał najlepsze na wystawę.
4. Przygotowała / przygotował na konkurs lub wystawę w szkole lub w szczepie własny
serwis zdjęciowy.

FOTOGRAF (* *)
1. Przedstawiła / przedstawił album zdjęć przez siebie wykonanych.
2. Fotografując, stosowała/stosował prawidłowe ustawienie aparatu i oświetlenia.
3. Wykonała / wykonał portret osoby lub zjawiska przyrody.
4. Zorganizowała / zorganizował wystawę fotograficzną w drużynie (szkole, szczepie),
prezentując na niej również swoje prace.

MISTRZYNI OBIEKTYWU / MISTRZ OBIEKTYWU (* * *)
1. Poznała / poznał zasady działania kamery, wykonując na niej fi lm, dokumentujący
wydarzenie w drużynie, szkole lub rodzinie.
2. Rozróżniła / rozróżnił zaprezentowane gatunki filmowe, potrafi zareklamować
fi lm stosownie do oczekiwań odbiorcy.
3. Nakręciła / nakręcił fi lm (telefonem komórkowym, kamerą cyfrową) według
własnego scenariusza i przygotowała / przygotował go samodzielnie do prezentacji.
4. Zorganizowała / zorganizował w drużynie lub szczepie wieczór filmowy, prezentujący
filmy nakręcone w trakcie różnych przedsięwzięć harcerskich lub
szkolnych. Zachęciła / zachęcił innych do dokumentowania wydarzeń za pomocą
filmów.