PRZYRODNICZKA / PRZYRODNIK (*)
1. Rozpoznała / rozpoznał po sylwetkach i liściach dziesięć drzew (np. dąb, brzozę,
klon, leszczynę, wierzbę, topolę, lipę, sosnę, świerk, jodłę, modrzew).
2. Rozpoznała / rozpoznał na rysunku lub zdjęciu po pięć gatunków roślin i zwierząt
chronionych występujących w Polsce.
3. Uczestniczyła / uczestniczył w wycieczce do lasu, ułożyła / ułożył i przedstawiła
/ przedstawił w zastępie pięć zasad zachowania się w lesie.
4. Samodzielnie lub z zastępem zasadziła/zasadził drzewko w pobliżu swojego
domu, na działce lub przy szkole.

PRZYJACIEL PRZYRODY (* *)
1. Wskazała / wskazał na mapie Polski parki narodowe oraz znajdujące się w okolicy
(np. w gminie lub powiecie) rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i wybrane
pomniki przyrody. Wyjaśniła / wyjaśnił cele, dla których je utworzono.
2. Uczestniczyła / uczestniczył w wycieczce do rezerwatu przyrody lub parku
dowego. Zachowywała / zachowywał się zgodnie z obowiązującym tam regulaminem.
3. Brała /brał udział w pracy na rzecz środowiska naturalnego, np. w parku, na
szlaku turystycznym, podczas imprezy ekologicznej.
4. W swoim domu oszczędza wodę i energię elektryczną, dba o wykorzystanie surowców
wtórnych.

ZNAWCA PRZYRODY (* * *)
1. Skompletowała / skompletował biblioteczkę (książki, artykuły, foldery, adresy
stron internetowych) o tematyce ekologicznej.
2. Poznała / poznał zasady ekologicznego obozowania. Zastosowała / zastosował je
w praktyce.
3. Wzięła / wziął udział w akcji na rzecz ratowania lub ochrony środowiska naturalnego.
4. Przygotowała / przygotował i przeprowadziła / przeprowadził zbiórkę na temat
znaczenia przyrody dla zdrowia człowieka oraz potrzeby jej ochrony przed zagrożeniami
cywilizacyjnymi.
5. Zapoznała / zapoznał się z celami i działaniami kilku wybranych organizacji ekologicznych.

EKOLOG (mistrzowska)

1. Poznała / poznał systematykę roślin i zwierząt. Poznała / poznał rośliny i zwierzęta
chronione w Polsce.
2. Przedstawiła / przedstawił w interesującej formie bogactwo polskich lasów oraz
znaczenie lasów dla przyszłości człowieka na Ziemi.
3. Wskazała / wskazał występujące w polskich lasach zagrożenia dotyczące drzew,
ptaków i zwierząt.
4. Poznała / poznał zasady ekologicznego obozowania. Zastosowała / zastosował je
w praktyce.
5. Wyznaczyła / wyznaczył sobie dodatkowe zadania mistrzowskie.

PRZYJACIEL ROŚLIN (*)
1. Opiekowała / opiekował się roślinami w domu, w harcówce, w szkolnej pracowni
lub na działce przez cały okres próby na sprawność.
2. Odwiedziła / odwiedził ogród botaniczny (była / był na łące, w lesie, w polu itp.)
i opowiedziała / opowiedział na zbiórce o swoich obserwacjach dotyczących występującej
tam roślinności.
3. Rozpoznała / rozpoznał na zdjęciach i w naturze po pięć roślin trujących, leczniczych,
chwastów i zbóż.
4. Zna rośliny i owoce jadalne występujące w lesie. Przygotowała / przygotował
z nich posiłek, np. podwieczorek dla zastępu.

ZIELARKA / ZIELARZ (* *)
1. Prowadziła / prowadził zbiór roślin (zna kalendarz ich zbierania i wie, jakie części
roślin należy zbierać). Zbiera, suszy i przechowuje rośliny tak, aby nie straciły
swoich właściwości.
2. Przygotowała / przygotował do apteczki drużyny zestaw ziół oraz krótki opis sposobu
ich stosowania.
3. Przygotowała / przygotował informację o wybranych 15 roślinach chronionych
występujących w Polsce i przedstawiła/przedstawił ją na zbiórce zastępu, drużyny
lub w klasie.
4. Przyrządziła / przyrządził ziołowy środek przydatny w leczeniu, kosmetyce lub gospodarstwie
domowym.
5. Rozpoznała / rozpoznał grzyby jadalne i trujące.

BOTANIK (* * *)
1. Przedstawiła / przedstawił na zbiórce drużyny wybrane gatunki występujących
na świecie roślin zagrożonych wyginięciem („czerwona księga”).
2. Opowiedziała / opowiedział w drużynie o interesujących roślinach, występujących
w rezerwacie lub parku narodowym w swojej okolicy.
3. Przedstawiła / przedstawił zastępowi lub drużynie swoje zbiory: albumy, atlasy
i inne publikacje na temat roślin, zaprezentowała / zaprezentował ich zawartość.
4. Zorganizowała / zorganizował i poprowadziła / poprowadził wyprawę drużyny
(lub klasy) w celu poznania środowiska roślinnego (np. lasu, łąki) lub wyprawę
do ogrodu botanicznego albo muzeum przyrodniczego.
5. Wykonała / wykonał projekt przydomowego, działkowego lub przyszkolnego
ogródka.

KWIACIARKA / KWIACIARZ (*)
1. W bukiecie 15 kwiatów rozpoznała / rozpoznał kwiaty ogrodowe, doniczkowe,
polne i chwasty.
2. Wie, w jakich miesiącach i porach roku kwitną w Polsce poszczególne kwiaty.
3. Założyła / założył w czasie próby własny ogródek kwiatowy, np. na klombie,
w doniczkach, na działce.
4. Ułożyła / ułożył bukiet z kwiatów lub przedstawiła / przedstawił na zbiórce foldery,
zdjęcia i rysunki najciekawszych okazów.

MIŁOŚNICZKA KWIATÓW / MIŁOŚNIK KWIATÓW (* *)
1. Ułożyła / ułożył bukiety ze świeżych kwiatów na różne okazje.
2. Wie, co to jest ikebana. Wykonała / wykonał kwiatową dekorację na wybraną
uroczystość w rodzinie, szkole lub drużynie.
3. Zastosowała / zastosował suszone rośliny do wykonania różnych ozdób.
4. Pielęgnowała / pielęgnował w czasie próby rzadki lub trudny w uprawie okaz
rośliny. Swoje doświadczenia z uprawy przedstawiła / przedstawił w zastępie.
5. Wie, jakie kwiaty można uprawiać w Polsce i jakie sprowadza się z zagranicy.

LEŚNIK (* * *)
1. Obserwowała / obserwował życie lasu o świcie, o zmierzchu i w nocy. Wytropiła
/ wytropił zwierzę, wskazała / wskazał jego legowisko (norę, gniazdo), rozpoznaje
jego głos, zna jego zwyczaje.
2. Odbyła / odbył z leśniczym obchód lasu, wykazała / wykazał się znajomością
drzew i umiejętnością rozpoznawania ich wieku.
3. Zorganizowała / zorganizował dla młodszych zwiad lub wycieczkę do lasu, pokazała
/ pokazał jego bogactwo.
4. Uczestniczyła / uczestniczył w pracach leśnych − np. w szkółce, przy oczyszczaniu
pasów przeciwpożarowych lub sadzeniu drzew.
5. Przedstawiła / przedstawił na zbiórce drużyny bogactwo polskich lasów i ich
znaczenie dla przyszłości człowieka na Ziemi. Wskazała / wskazał występujące
w polskich lasach zagrożenia drzew, ptaków i zwierząt.

OGRODNICZKA / OGRODNIK (* * *)
1. Na zbiórce zastępu przedstawiła / przedstawił znaczenie gleby i nawożenia dla
uprawy warzyw.
2. Rozpoznała / rozpoznał nasiona marchwi, pietruszki, sałaty, ogórków i buraczków.
Wyhodowała/wyhodował własne rośliny z nasion i rozsady.
3. Przygotowała / przygotował kompost z odpadów ogrodniczych.
4. Zaplanowała / zaplanował siew i zbieranie plonów na działce lub w ogrodzie.
5. Przygotowała / przygotował wybrane warzywa do przechowania podczas zimy.

SADOWNICZKA / SADOWNIK (* * *)
1. Rozpoznała / rozpoznał po pniach i liściach popularne drzewa owocowe: jabłonie,
grusze, śliwy, wiśnie, czereśnie.
2. Zerwała / zerwał i ułożyła/ułożył w skrzynce owoce, przygotowując je do transportu.
3. Przygotowała / przygotował owoce do składowania przez zimę.
4. Brała / brał udział w pielęgnacji sadu, szczepieniu drzewek i zabezpieczeniu go
przed szkodnikami.
5. Przedstawiła/przedstawił na zbiórce zastępu lub drużyny zebrane przez siebie
artykuły i poradniki dotyczące sadownictwa.

PRZYJACIEL ZWIERZĄT (*)
1. Dowiedziała / dowiedział się, jakie zwierzęta zamieszkują najbliższe lasy i którym
z nich należy pomagać zimą. Wzięła / wziął udział w zimowym dokarmianiu.
2. Rozpoznała / rozpoznał tropy kilku dzikich zwierząt, np. dzika, sarny, zająca.
3. Była / był na wycieczce w lesie, w polu lub na łące. Rozpoznała / rozpoznał głosy
pięciu żyjących tam zwierząt. Nagrała/nagrał głosy zwierząt i odtworzyła/odtworzył
je na zbiórce drużyny.
4. Obserwowała / obserwował przez miesiąc życie zwierząt domowych, zapisywała
/ zapisywał najciekawsze spostrzeżenia, opowiedziała / opowiedział o nich na
zbiórce zastępu.

ZNAWCA ZWIERZĄT (* *)
1. Rozpoznała / rozpoznał na zdjęciach i rysunkach 15 gatunków zwierząt.
2. Przygotowała /przygotował informację o zwierzętach chronionych w Polsce oraz
o zwierzętach niebezpiecznych zamieszkujących w Polsce i przedstawiła / przedstawił
ją na zbiórce zastępu lub drużyny.
3. Pomogła / pomógł w przetrwaniu zimy potrzebującym zwierzętom (ptakom,
zwierzętom w lesie, bezdomnym psom).
4. Wie, jakie niebezpieczne zwierzęta żyją w Polsce. Opowiedziała / opowiedział
koleżankom/kolegom, jak należy postępować w przypadku spotkania z nimi.

ZOOLOG (* * *)
1. Przedstawiła / przedstawił wybrane gatunki zwierząt żyjących na całym świecie,
zagrożonych wyginięciem („czerwona księga”).
2. Zna systematykę zwierząt. Przedstawiła / przedstawił na zbiórce lub na lekcji
życie wybranego gatunku.
3. Zaprezentowała / zaprezentował zastępowi lub drużynie swoje zbiory: albumy,
atlasy i inne publikacje na temat zwierząt, opowiedziała / opowiedział o ich zawartości.
4. Zorganizowała / zorganizował dla zastępu wyprawę do zoo, muzeum przyrodniczego
lub lasu, opowiedziała / opowiedział o wybranych gatunkach zwierząt.
Nauczyła / nauczył zastęp sposobów obserwacji zwierząt.

PSZCZELARZ (* * *)
1. Od wiosny do jesieni pracowała / pracował w pasiece i prowadziła / prowadził
notatnik swoich czynności.
2. Nauczyła / nauczył się zabezpieczać pszczoły przed zimą.
3. Potrafi postępować w przypadku użądlenia przez owady.
4. Opowiedziała / opowiedział na zbiórce o właściwościach leczniczych produktów
wytwarzanych przez pszczoły.
5. Urządziła / urządził w harcówce, szkole lub w gminie wystawę wydawnictw dotyczących
pszczelarstwa i produktów wytworzonych przez pszczoły.

HODOWCA (GOŁĘBI, KRÓLIKÓW, RYBEK) (* *)
1. Przeczytała / przeczytał literaturę dotyczącą hodowli wybranych zwierząt.
2. Przygotowała / przygotował dla swoich zwierząt pomieszczenia i utrzymuje je
w stałej czystości.
3. Zaprezentowała / zaprezentował na zbiórce zastępu wyhodowane przez siebie
zwierzęta, opowiedziała / opowiedział o ich zwyczajach, sposobach żywienia
i zapobiegania chorobom.
4. Zwraca uwagę osobom, które źle odnoszą się do zwierząt i ptaków.